Chöông 25
NGHIEÂN CÖÙU VEÀ SAÙCH COÂNG VUÏ
Luca ñaõ vieát saùch Coâng vuï giöõa naêm 63-65 S.C. Saùch naøy ghi laïi lòch söû cuûa ba möôi ba naêm ñaàu tieân cuûa chöùc vuï Ñaáng Christ ngoài taïi beân höõu Ñöùc Chuùa Trôøi. Chính laø moät khaûi thò veà nhöõng bieán coá tieàm aån cuûa söï cöùu chuoäc qua Ñöùc Thaùnh Linh.
Khoâng moät ai ngoaïi tröø EÂtieân vaø Banaba ñöôïc Kinh Thaùnh khen taëng. Phaoloâ haàu vieäc Chuùa thaàm laëng nhö moät ngöôøi bình thöôøng.
Taát caû nhöõng ngöôøi ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi söû duïng lôùn lao trong Taân Öôùc ñeàu laø nhöõng goác reã ra töø ñaát khoâ. Kinh Thaùnh khoâng boû qua ñieåm yeáu hoï. Hoï ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi söû duïng, nhöng hoï vaãn rôi vaøo lónh vöïc lyù trí. Caû Phierô laãn Phao loâ khoâng coù lôøi bieän hoä. Kinh Thaùnh ghi laïi loãi laàm thaát baïi cuûa hoï, nhöng hoï ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi söû duïng. Hoï laø ngöôøi taàm thöôøng ñöôïc duøng vaøo coâng vieäc khaùc thöôøng.
Ba coâng cuï chính yeáu baøy toû trong saùch Coâng Vuï laø : LÔØI ÑÖÙC CHUÙA TRÔØI; DANH GIEÂ-SU, VAØ ÑÖÙC THAÙNH LINH.
Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi Trong Saùch Coâng Vuï
Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi giöõ vò trí duy nhaát trong ba möôi ba naêm ñaàu trong lòch söû Hoäi Thaùnh. Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi giöõ vò trí quan troïng trong Hoäi Thaùnh qua toaøn boä thôøi ñaïi aân suûng.
Coâng Vuï 2:41, “Vaäy nhöõng ngöôøi tin nhaän ñieàu oâng noùi ñeàu chòu baùp-teâm, vaø ngaøy hoâm ñoù coù khoaûng ba ngaøn ngöôøi theâm vaøo soá moân ñoà”.
Hoï nhaän lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi - khoâng phaûi giaùo lyù, cuõng khoâng tín ñieàu - nhöng laø lôøi LOGOS.
Coâng vuï 4:4, “Nhöng nhieàu ngöôøi nghe lôøi hoï noùi thì tin, vaø soá nam tín höõu leân ñeán khoaûng naêm ngaøn ngöôøi”.
Caâu naøy khoâng noùi hoï nghe caùc söù ñoà, nhöng laø nghe lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi
Coâng vuï 6:2, “Möôøi hai söù ñoà beøn trieäu taäp toaøn theå moân ñoà laïi vaø noùi, “Chuùng toâi cöù phaûi boû vieäc giaûng daïy Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi maø lo vieäc aên uoáng laø ñieàu khoâng ñuùng chuùt naøo”.
Caùc söù ñoà sôùm hoïc bieát vò trí LÔØI ÑÖÙC CHUÙA TRÔØI.
Coâng vuï 6:4, “Coøn chuùng toâi, chuùng toâi phaûi chuyeân taâm vaøo söï caàu nguyeän vaø chöùc vuï giaûng daïy Lôøi Chuùa”.
Hoï laø nhöõng ngöôøi ñaùnh caù, thaát hoïc. Thaùnh Linh ñaõ baøy toû cho hoï vò trí vaø giaù trò cuûa lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi.
Coâng Vuï 6:7, “Ñaïo Ñöùc Chuùa Trôøi tieáp tuïc phaùt trieån maïnh. Soá moân ñoà ôû taïi Gieâ-ru-sa-lem taêng leân raát nhieàu. Moät soá ñoâng caùc thaày teá leã cuõng theo Ñaïo nöõa”.
Haõy ñeå yù “LÔØI ÑÖÙC CHUÙA TRÔØI THEÂM LEÂN.” Khaûi thò Phao loâ chöa vieát; boán saùch Phuùc AÂm chöa vieát. Hoï chæ coù Cöïu Öôùc. Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi maø theâm leân vaø lôùn leân trong loøng daân söï laø leõ thaät môùi veà Chuùa Gieâ-su.
Baïn coù ñeå yù phaàn cuoái caâu Kinh Thaùnh, “Cuõng coù moät soá ñoâng thaày teá leã vaâng theo ÑÖÙC TIN”. Cô Ñoác Giaùo ñöôïc goïi “ÑÖÙC TIN” luùc ban ñaàu.
Coâng vuï 8:4 noùi ñeán moät söï baét bôù khuûng khieáp, EÂtieân bò neùm ñaù cheát. “Vaäy, nhöõng ngöôøi phaûi taûn maùc ra ngoaïi quoác ñi khaép nôi rao giaûng Tin Möøng cuûa Ñaïo Chuùa”.
Coâng Vuï 8:14, “Baáy giôø caùc söù ñoà ôû Gieâ-ru-sa-lem ñöôïc nghe raèng taïi Sa-ma-ri ngöôøi ta ñaõ tin nhaän Ñaïo cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, hoï beøn phaùi Phi-rô vaø Giaêng ñeán thaêm”.
Philíp ñi xuoáng Samari, taïi ñoù cuoäc phaán höng xaûy ra. Khoâng coù lôøi khen naøo veà Philíp, chæ moät soá ngöôøi taïi Gieârusalem nghe daân Samari ñaõ nhaän LÔØI ÑÖÙC CHUÙA TRÔØI. Hai söù ñoà ñaët tay treân hoï thì hoï ñeàu nhaän laõnh Thaùnh Linh.
Coâng Vuï 8:25, “Sau khi Phi-rô vaø Giaêng ñaõ laøm chöùng vaø rao giaûng lôøi Chuùa, hoï trôû veà Gieâ-ru-sa-lem; doïc ñöôøng hoï rao giaûng Tin Möøng trong nhieàu laøng cuûa ngöôøi Sa-ma-ri”.
Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi Chieám Moät Vò Theá Môùi
Coâng Vuï 10:44 laø moät caâu chuyeän daân ngoaïi bang tieáp nhaän Ñaáng Christ. Cho ñeán luùc naøy, chæ ngöôøi DO THAÙI vaø Samari tieáp nhaän Ñaáng Christ. Chuùa hieän ra vôùi Phierô trong chieâm bao baøy toû cho oâng raèng oâng seõ ñem Tin Laønh cho daân ngoaïi bang. Khi Phierô coøn ñöông noùi nhöõng lôøi aáy, thì Thaùnh Linh giaùng treân moïi ngöôøi nghe LÔØI.
Thaùnh Linh giaùng treân ngöôøi nghe lôøi. Phöông caùch naøy vaãn haønh ñoäng ngaøy nay.
Coâng Vuï 11:1, “Khi aáy caùc vò söù ñoà vaø anh chò em tín höõu ôû Giu-ñeâ ñöôïc nghe tin daân ngoaïi cuõng tin nhaän Ñaïo Ñöùc Chuùa Trôøi nöõa”.
Ñoïc tieáp töø caâu 2-17, chuùng ta thaáy hai thaønh phaàn haønh ñoäng. Phierô giaûng lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi, daân ngoaïi bang tieáp nhaän Ñaáng Christ; Ñöùc Thaùnh Linh giaùng treân hoï.
Luùc naøy khaûi thò trong thô tín Phaoloâ chöa ñöôïc vieát. Hoï khoâng bieát gì veà TAÂN TAÏO VAÄT, söï daïy doã veà GIAO ÖÔÙC MÔÙI, COÂNG TAÙC THAY THEÁ CUÛA GIEÂ-SU CHRIST, HOÄI THAÙNH LAØ THAÂN THEÅ ÑAÁNG CHRIST, CHÖÙC VUÏ HIEÄN TAÏI CUÛA CHRIST TAÏI BEÂN HÖÕU CHA. Caùc tín höõu luùc ñoù soáng trong lónh vöïc giaùc quan. Hoï chöùng kieán nhieàu pheùp laï vaø vì vaäy maø hoï tin.
Coâng Vuï 13:5-7 laø caâu chuyeän veà tröôøng Kinh Thaùnh taïi Antioát.
Ñoïc nhöõng caâu keá tieáp ta thaáy hoï toân troïng lôøi Chuùa treân moïi ñieàu khaùc.
Coâng Vuï 14:3 noùi laàn ñaàu tieân LÔØI ÑÖÙC CHUÙA TRÔØI ñöôïc goïi laø “LÔØI CUÛA AÂN SUÛNG?” Khi ñoïc caâu chuyeän veà chöùc vuï ñaày quyeàn naêng cuûa caùc söù ñoà khieán chuùng ta tha thieát chöùng kieán vieäc naøy trôû laïi.
Haõy ñoïc caån thaän phaàn coøn laïi chöông naøy ñeán cuoái caâu 25. Ñaây laø haønh trình truyeàn giaùo ñaàu tieân cuûa Phao loâ. Söï trang bò maø Phao loâ coù ñoù laø LÔØI ÑÖÙC CHUÙA TRÔØI.
Trong chöông 15 ta thaáy toaø coâng hoäi taïi Gieârusalem. Phao loâ vaø Banaba ñi leân ñoù ñeå keå laïi coâng vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ haønh ñoäng qua hoï trong voøng daân ngoaïi cuõng nhö daân Do Thaùi.
Coâng Vuï 15:6,7- ÔÛ ñaây coù ghi laïi, “Lôøi cuûa Phuùc aâm.”
Coâng vuïÏ 15:35-36. Ñaây laø haønh trình truyeàn giaùo thöù hai cuûa Phao loâ. Hoï trôû laïi caùc thaønh nôi maø hoï ñaõ giaûng ñeå an uûi khích leä caùc ngöôøi môùi. Khoâng phaûi caùc moân ñoà laø nhöõng ngöôøi thoâng minh, khoân saùng cuõng khoâng phaûi vì söï ñoùng ñinh vaø söï soáng laïi vöøa xaûy ra vaøi naêm tröôùc ñoù maø laø vì lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi, Danh Chuùa Gieâ-su chieám vò theá trong chöùc vuï hoï vaø Ñöùc Thaùnh Linh giöõ vò trí laø Ñaáng daãn daét vaø höôùng daãn hoï.
Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi ñem söï caùo traùch, Danh Gieâ-su ban cho hoï uyû nhieäm thö veà caùc pheùp laï, Ñöùc Thaùnh Linh baøy toû Chuùa Gieâ-su cho ngöôøi nghe khi ban phaùt lôøi Chuùa.
Coâng vuï 16:6 - Baïn ñeå yù ai kieåm soaùt caùc moân ñoà - Ñöùc Thaùnh Linh. Chöa ñeán luùc ñeå ñi ñeán AÙ Chaâu. Caùc moân ñoà coù cô hoäi baøy toû lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi trong caùc thaønh Thaùnh Linh daãn daét. Ñieàu vui söôùng hôn heát laø coù moät Ñaáng Giaùm Saùt ñang höôùng daãn hoï. Ngaøi vaãn ôû treân ñaát naøy - ñaây laø thôøi ñaïi Ngaøi giuùp ñôõ.
Coâng vuï 17:11 ñaây laø böùc tranh tuyeät ñeïp. Hoï laø ngöôøi Do Thaùi ñaõ coù Cöïu Öôùc, thay vì hoï khöôùc töø nhö ngöôøi Teâsaloânica, ñaèng naøy hoï tieáp nhaän lôøi Chuùa. Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi coù hieäu quaû phi thöôøng laøm sao!
Coâng vuï 18:11 laø caâu chuyeän Phao loâ taïi Coârinhtoâ. OÂng daïy lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi taïi ñoù moät naêm saùu thaùng.
Coâng vuï 19:10-20 noùi veà Phao loâ taïi EÂpheâsoâ, moät trong nhöõng coâng taùc lôùn lao nhaát trong ñôøi oâng.
Coâng vuï 19:20, “Vaäy Ñaïo Chuùa cöù taêng tröôûng caùch ñaày quyeàn naêng vaø maïnh meõ”
Ñaây laø moät böùc tranh veà lôøi ñaéc thaéng.
Trong Coâng vuï 6:7 chuùng ta thaáy lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi theâm leân.
Trong Coâng vuï 12:24 lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi taêng tröôûng vaø nhaân leân.
Trong Coâng vuï 19:20: Lôøi cuûa Chuùa taêng tröôûng vaø ñaéc thaéng phi thöôøng.
Ngaøy nay khi maø lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi coù moät vò trí trong Hoäi Thaùnh, thì lôøi Chuùa seõ saûn sinh cuøng moät keát quaû nhö treân.
Baïn caàn hieåu raèng ñeán luùc naøy, caùc thô tín cuûa Phao loâ nhö Coârinhtoâ, EÂpheâsoâ, Philíp..... chöa vieát gôûi cho Hoäi Thaùnh.
Coù ba khía caïnh cuûa lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi:
1. Lôøi thaønh nhaân (Giaêng 1:14).
2. Lôøi ñaõ phaùn trong saùch Coâng vuï.
3. Lôøi thaønh vaên bao goàm trong toaøn boä Taân Öôùc.
Vì vaäy chuùng ta coù lôøi “thaønh nhaân”, “lôøi ñaõ phaùn” vaø “lôøi thaønh vaên.” Lôøi trong mieäng Gieâ-su laø lôøi cuûa Cha ñaõ ban cho con ngöôøi qua Con Ngaøi. Chính laø lôøi chöõa laønh, lôøi thöïc hieän pheùp laï.
Lôøi maø caùc söù ñoà giaûng laø LÔØI HAÈNG SOÁNG, LÔØI BAN SÖÏ SOÁNG, LÔØI SAÙNG TAÏO, LÔØI THÖÏC HIEÄN PHEÙP LAÏ.
Lôøi maø Ñöùc Thaùnh Linh ban cho chuùng ta qua moâi mieäng caùc söù ñoà (bao goàm caùc thô tín) khoâng chæ laø lôøi thaønh vaên, maø coøn laø lôøi haèng soáng, lôøi ban söï soáng, lôøi chöõa laønh, lôøi ñaéc thaéng. Lôøi coù Ñöùc Chuùa Trôøi ngöï trong.
Treân moâi mieäng ngöôøi coù ñöùc tin, lôøi aáy ñaày ñöùc tin, ñaày tình yeâu, ñaày aân suûng, ñaày daãy baûn chaát vaø söï soáng cuûa Chuùa.
Thaät laø moät nieàm vinh döï khi treân moâi mieäng chuùng ta coù lôøi haèng soáng, lôøi ban söï soáng naøy.
Ñöùc Chuùa Trôøi laø tình yeâu vaø Ngaøi laø coâng chính, maø Ngaøi cuõng laø Ñöùc Chuùa Trôøi ñöùc tin, vì vaäy khi Ngaøi ban chuùng cho ta baûn chaát söï soáng luùc taùi sanh, thì cuõng coù moät löôïng ñöùc tin ñeán vôùi moãi moät chuùng ta (Roâma 12:3).
Tuy nhieân, söï soáng Ngaøi phaûi chi phoái chuùng ta. Chuùng ta phaûi ñöôïc nuoâi döôõng bôûi lôøi Chuùa, vaø khi ta haønh ñoäng, soáng treân lôøi aáy, thì ñöùc tin taêng tröôûng beân trong ta.
Baïn caàn hieåu, tin laø haønh ñoäng theo Lôøi Chuùa. Ñöùc tin laø haønh ñoäng theo Lôøi Chuùa.
CAÂU HOÛI
1. Ai vieát saùch Coâng vuï?
2. Lôøi Chuùa neân coù vò trí naøo trong hoäi thaùnh chuùng ta ngaøy nay?
3. Neâu toùm taét haønh trình truyeàn giaùo thöù nhaát vaø thöù nhì cuûa Phaoloâ.
4. Ba giai ñoaïn cuûa Lôøi Chuùa laø gì? Xin giaûi thích.
5. Lôøi Logos nghóa laø gì?